50 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΦΙΣΑΣ
Στη διάρκεια του 20ού αιώνα η τουριστική βιομηχανία αναδείχθηκε βαθμηδόν ως ένας από τους κυριότερους πυλώνες για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αλλαγή, εν πολλοίς, της φυσιογνωμίος της Ελλάδας. Σε αυτή την πορεία μερικοί από τους επιφανέστερους Έλληνες εικαστικούς καλλιτέχνες, φωτογράφους και σχεδιαστές, διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα της χώρας στον κόσμο αποτυπώνοντας στις τουριστικές αφίσες μια ιδιαίτερα ελκυστική εκδοχή των τοπίων και του πολιτιστικού αποθέματος της Ελλάδας. Έτσι συγκροτηθηκε ένα εικαστικό corpus υψηλής αξίας, που για σχεδόν οκτώ δεκαετίες ενσωματώνει γλαφυρά σημαίνουσες πτυχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας και των κυρίαρχων αισθητικών τάσεων.
Στις αρχές του 20ού αιώνσ το ελληνικό κράτος αναγνώρισε την ανάγκη νο διαχειριστεί μεθοδευμένα τον περιηγητισμό ξένων ταξιδιωτών, που επισκέπτονταν την Ελλάδα ήδη από τα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, αλλά η ροή τους είχε έκτοτε αυξηθεί σημαντικά. Έτσι το 1914 δημιουργήθηκε το «Γραφείο Ξένων και Εκθέσεων», που το 1922 αναβαθμίστηκε σε υπηρεσία, με σκοπό <<την προσέλκυση (...) και την παράταση της διαμονής ξένων στην Ελλάδα».
Καθώς όμως το φαινόμενο του τουρισμού (όρος που σταδιακά αντικατέστησε τον παραδοσιακό «περιηγητισμό») σημείωνε ολοένα και μεγαλύτερη ανάπτυξη, κρίθηκε απαραίτητη η σύσταση ενός αυτοτελούς και εξειδικευμένου φορέα. To 1929 η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου με τον νόμο 4377/1929 προχώρησε στην ίδρυση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (EOT), ο οποίος εκτός των άλλων αναλάμβανε και την ευθύνη της προβολής της χώρας με τη δημιουργία τουριστικών αφισών, την έκδοση ειδικών περιοδικών για τον εσωτερικό τουρισμό και την καταχώριση δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά υψηλού κύρους και αναγνωσιμότητας. Ως γλώσσες-«φορείς» του μηνύματος για την προώθηση του ελληνικού τουρισμου επελέγησαν, εκτός από την Ελληνική, η Γάλλικη και η Αγγλική. Πάντως λίγο καιρο πριν, το "Γραφείο Ελληνικού Τουρισμού" είχε εκδόσει την πρώτη χρονολογημένη αφίσα του, με την εμβληματική φωτογραφία του Παρθενώνα, απο τον φακό της διάσημης Ελληνίδας φωτογράφου Nelly's (Έλλη Σεραϊδάρη).
Τα θέματα που κυριαρχούν τη δεκαετία του 1930 σχετίζονται με την ομορφιά του ελληνικού τοπίου, τη διαρκή γοητεία και τη σημασία των αρχαίων, των βυζαντινών και των μεταγενέστερων μνημείων (Ακρόπολη Αθήνας, Δελφοί, Ολυμπία, Άγιον Όρος, Μετέωρο κ.ά.) και τους κοσμοπολίτικους προορισμούς της χώρας (Μύκονος, Κέρκυρα, Ύδρα, Ανδρος, Πόρος κ.ά.). Την περίοδο αυτή οι αφίσες είναι ως επί το πλείστον ζωγραφικές και δημιουργοί τους εξέχοντες εικαστικοί, όπως ο Doris (Μ. Παπαγεωργίου), η Σ. Πολυχρονιάδη, ο Μ. Βιτσώρης.
Προς τα τέλη της δεκαετίας (και ενώ, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι αφίξεις ξένων επισκεπτών έχουν ξεπεράσει ετησίως τις 150.000 το 1936, έναντι μόλις 27.000 δέκα χρόνια πριν), συστηματοποιείται και η προβολή των ελληνικών λουτροπόλεων, ως ευθέως ανταγωνιστικών προς τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές. Από την ενότητα αυτή έχουν διασωθεί δύο γαλλόφωνες αφίσες με θέμα την Αιδηψό και το Λουτράκι (1934), καθώς και μία μεταγενέστερη (1938), επίσης γαλλόφωνη, με θέμα και πάλι την λουτρόπολη του Λουτρακίου.
To 1936 το καθεστώς της "4ης Αυγούστου"του I. Μεταξά κατήργησε σιωπηρά τον EOT και υπήγαγε τις λειτουργίες του στο υφυπουργείο Τύπου και Τουρισμού, ενώ το 1941, λίγο πριν από την κατάληψη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα (1941), ιδρύθηκε η Διεύθυνση Λουτροπόλεων και Τουρισμού, ως υπηρεσία υπαγόμενη οτο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.
[ Περισσότερα στο τεύχος... ]
